Wybrane aspekty gerontologii społecznej w praktyce Rad Seniorów (na przykładzie MRS w Poznaniu)

Doc. dr Zdzisław Szkutnik: Miejska Rada Seniorów – Wyższa Szkoła Umiejętności Społecznych w Poznaniu

Wybrane aspekty gerontologii społecznej w praktyce Rad Seniorów
(na przykładzie MRS w Poznaniu)

Jednym z największych wyzwań socjalnych i gospodarczych XXI wieku jest problem starzenia się społeczeństwa Europy. Dotknie on wszystkie państwa członkowskie i będzie dotyczył niemal wszystkich obszarów polityki Unii Europejskiej. Do 2025 r. ponad 20 proc. Europejczyków będzie miało 65 lat lub więcej, przy czym gwałtownie wzrośnie liczba osób powyżej 80. roku życia [1].

Także polskie społeczeństwo się starzeje, ale jednocześnie ludzie żyją dłużej – to już niemalże truizm. Rośnie liczba 80-latków, zaś osób żyjących ponad 100 lat zwiększyła się w ostatnich latach z 1500 do 5000.

W Wielkopolsce, np. seniorzy dzisiaj to 18% populacji, 624,1 tys. osób. Do 2030 r. trend będzie zbliżony jak w Poznaniu, gdzie osoby po 60. roku życia stanowią 21,5% mieszkańców, czyli 123,5 tys. (do 2030 r. zwiększy się o 32%, a jednocześnie spadnie liczba mieszkańców poniżej 500 tys.). Co drugi-trzeci mieszkaniec będzie seniorem. Udział osób starszych w całości populacji stale rośnie, natomiast rodzi się proporcjonalnie o wiele mniej dzieci.

Reakcją na wzrastające tempo starzenia społeczeństw jest stworzona światowa sieć WHO Miast Przyjaznych Starzeniu. Poznań od 2 miesięcy jest trzecim miastem w Polsce, które postanowiło do niej przystąpić[2].

Odpowiedzi na wyzwania „starzejącego się społeczeństwa”, przedłużającego się życia ludzi i potrzeby wielostronnego wspomagania jakości życia w okresie starzenia się i starości mogą być różne. My spojrzymy na problem siłą rzeczy wybiórczo – z punktu widzenia Miejskiej Rady Seniorów, tj. jej niezbyt przecież długiej praktyki, wspierając się przy tym cennymi opracowaniami naukowymi z dziedziny gerontologii społecznej [3]. Tymczasem jak stwierdza jeden z jej najbardziej znaczących przedstawicieli – prof. Zbigniew Woźniak: “W Polsce instytucje państwowe w niedostatecznym stopniu wykorzystują pokaźny dorobek polskiej gerontologii. W niewielkim też stopniu wykorzystuje się u nas materiały diagnostyczne, raporty z badań oraz już opracowane strategie i programy polityki senioralnej, a także istniejące standardy opieki geriatryczno-gerontologicznej”[4].

Natomiast organizacje międzynarodowe i wspólnoty europejskie znacznie zwiększyły w ostatnich latach ilość dyrektyw i zaleceń odnoszących się do polityki wobec osób starszych, zwłaszcza gdy chodzi o profilaktykę starości oraz integrację międzypokoleniową, przeciwdziałanie marginalizacji i społecznemu wykluczeniu seniorów.

Prof. Z. Woźniak sugeruje, że powinno się u nas możliwie jak najszybciej opracować rozpisane w czasie – na zadania ogólne i szczegółowe – podstawowe strategie polityki wobec starości i osób starszych, którym można by nadać umowną nazwę 4 P: PROTEKCJA (Ochrona) – PREWENCJA (Zapobieganie) – PARTYCYPACJA (Udział) – PROMOCJA (popularyzowanie)[5].

Jakie zatem konkretne działania o charakterze inicjatywnym MRS podejmują w obszarze polityki senioralnej lub na co powinny zwrócić uwagę, czyniąc je – o ile są w stanie – przedmiotem debaty w społeczności lokalnej. Zainspirowana ‘opinia publiczna’ może dzisiaj, jak wiemy, “zdziałać” wiele. Pamiętamy bowiem, że możliwości wykonawczych MRS nie posiadają, mogą oddziaływać jedynie w ramach ustanowionych ustawowo funkcji: doradczej, opiniującej i właśnie inicjatywnej, kierując swe wnioski do stosownych organów samorządu. Można oczywiście los tych wniosków monitorować poddając wynik co jakiś czas ocenie, ale to wymaga systematyczności, czy wręcz determinacji. Czy zawsze tak w praktce bywa? Pytam retorycznie…

  1. W stosunku do samorządu terytorialnego należy przypominać mu o  ciążącym na nim obowiązku bycia głównym podmiotem odpowiedzialnym za zaspokajanie podstawowych potrzeb w sferach warunkujących jakość życia (ochrona osiągniętych warunków lub ich podniesienie) i codzienne funkcjonowanie Seniorów (uważamy za nie osoby co najmniej 60+) uwzględniające otwieranie starzejącym się ludziom drogi do głównego nurtu życia zbiorowego.
    Do podjęcia takiego zadania okazji dostarcza nieraz samo życie, por. przypadek pp. Adamczaków z Poznania i ich konfliktu z ZUS-em o utrzymanie dotychczasowych warunków bytowania, wobec którego MRS nie mogła pozostać tylko obserwatorem[6].
  2. Dążąc do przygotowania kompetentnych diagnoz ważnych zjawisk czy sytuacji dotykających Seniorów, które później staną się podstawą racjonalnego i skutecznego adresowania uwag i wniosków z zakresu polityki senioralnej, MRS w Poznaniu powołuje zgodnie z paragr. 13 i 14 Statutu MRS [7] zespół konsultantów. Zgromadzeni w nim naukowcy i specjaliści mający doświadczenie praktyków pracujących z osobami starszymi, będą wypełniać w możliwym do osiągnięcia stopniu rodzaj funkcji diagnostyczno-prognostycznej w odniesieniu do problemów i potrzeb ludzi starszych. Będą pomagać członkom MRS bez przygotowania specjalistycznego w wyrobieniu sobie własnego poglądu.
    Zamierzamy też korzystać z cyklicznych raportów z replikacyjnych badań nt warunków i jakości życia, zadowolenia z życia starszych mieszkańców Poznania opracowywanych od lat przez Centrum Badań Metropolitalnych UAM prof. Tomasza Kaczmarka, jak też przez zespół badawczy socjologów UAM pod kierunkiem prof. Zbigniewa Woźniaka. Ten powtarzalny rodzaj badań, przeprowadzanych na tych samych próbach, potrafi ujawnić zachodzące procesy społeczne.

Nowością w pracy MRS jest raport infobrokerski, opracowany na temat poznańskiego systemu opieki geriatryczno-gerontologicznej przez Oddział Informacji Naukowej BU przy współpracy z UM. Stanie
się on podstawą debaty na posiedzeniu MRS w listopadzie 2015 r.[8]

  1. Czy MRS może mieć wpływ na powstanie systemu wczesnej sygnalizacji zmian w stanie zdrowia i położenia społecznego osób starszych?
    Ma to niewątpliwie związek z przeciwdziałaniem marginalizacji i izolacji ludzi starych oraz budowaniem podstawowej sieci informacyjnej i pomocowej dla seniorów. Stwierdzone jest, że na stan zdrowia i dobre samopoczucie Seniorów wpływa także poziom partycypacji oraz wsparcia społecznego. Chodzi o aktywność typu: uczestniczenie w wydarzeniach społecznych, kulturalnych, duchowych czy w aktywnościach grupowych[9].

Wiadomo też, że dzięki kontynuacji edukacji na UTW Seniorzy mogą nadal być zaangażowani w życie społeczne i poszerzać wiedzę.

MRS może mieć wpływ na skalę dostępu do informacji o możliwych aktywnościach i wydarzeniach społecznych oraz kulturalnych. Oryginalnym rozwiązaniem lokalnym wydaje się być tzw. ‘Tytka Seniora’ przygotowywana w nakładzie 1 tysiąca egzemplarzy przez Centrum Inicjatyw Senioralnych. Ważnym kanałem informacyjnym są też gazetki wydawane przez 18 Rad Osiedlowych (na 43 istniejące w Poznaniu). Ich niedoskonałością jako źródła informacji jest jednak często retrospektywny charakter publikowanych doniesień.

Za to prospektywny charakter posiada otwarty 24 czerwca 2015 r. portal Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: www.kulturadostepna.pl . Dzięki lokalizatorowi użytkownik może z łatwością znaleźć wydarzenia w pobliżu swego miejsca zamieszkania.

  1. Ważnym priorytetem dla MRS powinna być ochrona bezpieczeństwa socjalnego najstarszych mieszkańców lokalnej społeczności.

Wśród ważnych zagadnień pojawiąją się pytania:
– jak seniorzy mogą i powinni funkcjonować na rynku pracy?
– jak należy kształtować ofertę mieszkaniową dla seniorów uwzględniającą ich możliwości finansowe, wiek i  sprawność – czyli od budownictwa socjalnego, lokali komunalnych, wspólnot mieszkaniowych osób starszych, systemu pensjonatowego do własnych lokali i komunalnych  mieszkań chronionych;
– komu i w jakiej formie udzielana jest pomoc społeczna? [10].

Aktualnie trwa badanie potrzeb mieszkaniowych poznaniaków, w tym także Seniorów, co MRS wspiera stosowną zachętą adresowaną do osób starszych do udzielenia skutecznej pomocy ankieterom. Temat wróci na posiedzenie Rady z udziałem dyrektor Wydziału Rozwoju Miasta Iwony Matuszczak-Szulc, gdy wyniki badania zostaną podliczone i przeanalizowane.

Jako Rada mamy bowiem świadomość istnienia wyraźnego związku pomiędzy posiadaniem odpowiedniego mieszkania i dostępem do usług, a podnoszeniem poziomu niezależności i jakości życia osób starszych. Ceniona jest polityka mieszkaniowa i wsparcie pozwalające ludziom bezpiecznie i komfortowo starzeć się we własnej społeczności.

Wydaje się, że MRS może kompensować swym działaniem deficyty w sferze materialnej wpływając na kształt oferty mieszkaniowej. Jak? Zaprosimy, np. studentów Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, by zainspirować ich w ramach prac semestralnych zadaniem przygotowania na potrzeby debaty społecznej “szkiców” projektów domów dla Seniora według kilku istniejących w Europie modeli. Otoczeniem budynków zajmą się natomiast studenci Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Z kolei studenci Uniwersytetu Ekonomicznego czy Uniwersytetu Medycznego – Wydział Nauk o Zdrowiu zajęliby się opracowaniem propozycji organizacji i zarządzania takimi obiektami. Będziemy dążyć więc do stworzenia na takich i podobnych płaszczyznach “współpracy międzypokoleniowej”, co zostało już wstępnie omówione 26 sierpnia br. z Przewodniczącym Kolegium Rektorów Miasta Poznania – prof. Bronisławem Marciniakiem, który okazał pełną otwartość na takie propozycje.

Praktycznym i przydatnym tematem, w którym MRS może się wykazać kreatywnością jest inicjatywa rozwijania zróżnicowanych formy usług wspierających szczególnie ludzi samotnych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych w ich miejscu zamieszkania. Do nich zaliczyć można organizację cateringu, usług sprzątania i pielęgnacji zieleni (ogrody, balkony), zakupów czy pomagania w utrzymaniu higieny osobistej albo w ogóle dbania o siebie: pranie, prasowanie, naprawy odzieży lub jej zakup[11].

  1. Współczesne rozumienie profilaktyki starości obejmuje także kształcenie ustawiczne służące budowaniu wyedukowanej populacji ludzi starszych. Najpopularniejszą formę takiej edukacji wydają się stanowić Uniwersytety Trzeciego Wieku działające w Polsce od 1975 roku, których w kraju jest 520 skupiając ponad 160 tysięcy słuchaczy. W Poznaniu UTW jest sześć, a uczęszcza na nie ok. 5 tys. Seniorów. W tym zakresie MRS może poszukiwać formy swej pomocniczości. U nas planujemy dopiero ją wypracować.

Trudniej natomiast oddziaływać na edukację wyższą.
Do niedawna w programach geriatrycznych koncentrowano się głównie na patologicznych aspektach zjawiska starości, co wydawało się zrozumiałe, gdyż proces ten ma prawie zawsze komponentę patologiczną. Starość sama w sobie nie jest wprawdzie chorobą, ale rodzi ona prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń w stanie zdrowia i ryzyko utraty sprawności. Dziś elementy konstytutywne jakości życia wykraczają poza sferę medycyny lokując się w obszarze kultury i ekonomii, zależą też od celów i strategii polityki społecznej (w tym zdrowotnej) adresowanej do ludzi starych[12]. Obecnie w obliczu szybkiego zwiększania się liczby osób starszych, wzmaga się potrzeba odpowiedniego przygotowania do kontaktowania się z seniorami i właściwego zaspokajania wyrażanych przez nich potrzeb. W uczelniach wyższych proponuje się, np.: przygotowanie zawodowe w trybie studiów podyplomowych pracownikom różnych dziedzin zawodowych do pełnienia społecznej misji organizacji i realizacji opieki nad osobami starszymi.

Zapewnia się przygotowanie do pracy w placówkach ukierunkowanych na pomoc seniorom w różnych miejscach: w dziennych domach opieki, domach pomocy społecznej, placówkach kulturalnych i klubach seniora, w samorządach lokalnych realizujących projekty skierowane do osób starszych czy w innych instytucjach – podmiotach polityki społecznej i zdrowotnej, kształtujących przyszłość osób starszych w Polsce.

Zakłada się, iż słuchacze nabędą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne do pracy  z seniorami, ich bliskimi i na rzecz osób starszych, pomagając tym samym w rozwoju ich umiejętności sprawnego i satysfakcjonującego funkcjonowania w społeczeństwie bez wycofania, wykluczenia i alienacji społecznej, kulturowej i indywidualnej [13].

  1. Komunikacja i informacja przyjazna starzeniu

Każda MRS ma szanse zwiększyć udział mediów w debatach społecznych na temat swoich konkretnych działań w obrębie przyjętej polityki senioralnej poprzez:

– wykorzystanie lokalnych gazet, rozgłośni radiowych, stacji telewizyjnych, agencji piarowskich w celu zmiany społecznych wyobrażeń i stereotypów na temat starzenia się i osób starszych;

– propagowanie idei integracji i solidarności międzypokoleniowej za pośrednictwem dialogu prowadzonego, np. w e-mediach MRS (strony www typu Web1.0, e-poczty, Twittera czy fanpage’a).

Wszystkie te formy komunikacji sieciowej (fp w tworzeniu, tradycyjną e-pocztę wzbogacimy o równoleglą wersję ePUAP: elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej) z urzędami oraz ze środowiskiem seniorów liczącym w Poznaniu 124 tys. osób 60+ nasza Rada posiada, pokazując w ten sposób, iż zna i rozumie cyfrową rzeczywistość, co dzisiaj jest niewątpliwym atutem. W miastach bowiem 40 proc. Seniorów, to użytkownicy internetu, tak wynika z corocznej ‘Diagnozy Społecznej’ prof. Janusza Czapińskiego.

Budowanie społecznościowych więzi w nowych mediach podkreśla widoczny dzisiaj trend na demokrację deliberatywną wzmacniającą wpływ ludzi (demosu) na podejmowane decyzje poprzez poszerzanie własnego miejsca do debaty społecznej. Staramy się budować samoświadomość seniorów (jako klasy?) zdających sobie sprawę ze swej specyfiki i tworzących (wspierających) swą reprezentację w postaci MRS.

Komunikację społeczną traktujemy jako sposób aktywnego budowania wizerunku Seniorów i lepszej rozpoznawalności MRS poprzez pokazywanie jej działań. W tym celu tworzymy przy MRS zgodnie ze statutem ‘Zespół dziennikarzy obywatelskich’, w którego strukturze znajdują się przede wszystkim osoby spoza Rady, a więc: dziennikarze-seniorzy (także profesjonalni), młodzi dziennikarze, jak również studenci kierunków dziennikarstwa i komunikacji społecznej z kilku poznańskich uczelni wyższych, w tym nowego kierunku przygotowującego specjalistów do branży internetowej o nazwie ‘mediaworking’.

Przygotowywane lub inspirowane teksty o społecznej wadze dla Seniorów trafiać będą do prasy lokalnej, wspominanej już ‘Tytki Seniora’ (nakład 1000 egz./CIS), a także do regionalnego radia i tv. Nadto na stronę MRS (www.mrs.poznan.pl), stronę CIS (www.centrumis.pl), pierwszego wortalu dla Seniorów w Wielkopolsce (www.wielkopolskisenior.pl) oraz do gazet, także w wersji online, np. ‘My50+’ czy ‘Biuletyn – Informacje Prosto z Miasta Poznań’[14].

W kontekście budowanego w Polsce społeczeństwa informacyjnego celowe wydaje się rozważenie pomysłu (inspiracja z MRS) utworzenia na wzór warszawskiej e-learningowej platformy edukacyjnej dla seniorów w Urzędzie Miasta (zob. http://esenior.um.warszawa.pl) analogicznej platformy „Poznański e-senior“ umożliwiającej uczestniczenie w kursach edukacyjnych realizowanych przez internet w celu uzupełnienia wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin. Zakładamy, że będzie możliwa realizacja bezinwestycyjna przy współudziale studentów jednej z ww szkół wyższych Poznania (współpraca międzypokoleniowa!) i przy wykorzystaniu darmowej najpopularniejszej w kraju e-platformy edukacyjnej ‚Moodle‘.

  1. Inne formy profilaktyki starzenia się jako warunek przedłużenia okresu aktywnej starości i zachowania zdolności do niezależnego życia.
    Wśród rekomendowanych w literaturze działań, mających odzwieciedlenie w praktyce poznańskiego środowiska senioralnego, można wymienić, m.in.:

– wspieranie rozwoju inicjatyw służących tworzeniu zróżnicowanej oferty turystyczno-rekreacyjnej dla najstarszego pokolenia (por. w dziale ‘E-informatorium’ strony MRS – temat ‘Turystyka i sprawność fizyczna seniorów’[15];

– organizowanie zajęć i zawodów sportowych dla osób starszych oraz dla wszystkich grup wiekowych[16];

– udostępnianie seniorom obiektów rekreacyjno-sportowych na preferencyjnych warunkach[17];

– wspieranie różnorodnych formy twórczości i ruchu artystycznego najstarszego pokolenia i znajdowanie sponsorów w sektorze prywatnym i pozarządowym dla tego typu działalności (fundraising)[18];

– przeniesienie na poznański grunt krakowskiego projektu „Jeszcze żyję!” zainicjowanego w 2014 r. przez prof. pediatrii Mikołaja Spodaryka, a polegającego na organizowaniu dla Seniorów bezpłatnego uczestnictwa jako widzów w teatralnych próbach generalnych[19].

Wszystkie te formy aktywności były wspierane przez MRS – promowaniem na stronie lub udziałem organizatorskim członków Rady w wydarzeniu.
Dla pełnego obrazu aktywności twórczej Seniorów Poznania wymieńmy jeszcze dwie inicjatywy cykliczne wspierane przez MRS:

  • VI Wyścig Jaszczurów – Festiwal filmowy i fotograficzny niezleżnych twórców, którzy ukończyli 60. rok życia[20];
  • I Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów i Autorów – Senior 2014[21].
  1. Ochrona osób starszych przed zagrożeniami natury kryminalnej oraz skutkami innych patologicznych zachowań i zdarzeń wymaga działań systemowych.
    Wydaje się, że MRS może w tej kwestii zajmować częściej stanowisko opiniodawcze i doradcze niż inicjatywne. Powołane bowiem do tego służby profesjonalnie, jak Policja zajmująca się ochroną obywateli przed atakami  kryminalnymi i innymi rodzajami zagrożeń bezpieczeństwa najstarszego pokolenia, zadbały już, by zaoferować taką ochronę i propagować ją wśród seniorów, czemu służą cykliczne spotkania pracowników Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej oraz Komendy Miejskiej z grupami Seniorów organizowane od kilku lat w ramach ‘Wielkopolskiego Programu Profilaktycznego’, w tym także wydana pomoc edukacyjna: ‘Bezpieczne życie Seniorów. Poradnik’. Wyd. 2. Poznań 2015 w nakładzie 16 tys. egzemplarzy[22].

MRS promując tę problematkę na swojej stronie internetowej przyczynia się do pogłębiania samoświadommości środowiska Seniorów o zagrożeniach bezpieczeństwa[23].

Oczywiście nie wyczerpuje to zakresów ochrony seniorów przed nadużyciami, np. w rodzinie, społeczności lokalnej czy jako konsumentów lub… kuracjuszy w sanatoriach, ale czy i jak to robić – zależy od kreatywności Rad Seniorów. Wydaje się, że najłatwiej byłoby -poprzez inspirowanie publikacji w różnych mediach oraz docieranie do dyrekcji sanatoriów- wpływać na ograniczanie agresywnej reklamy i nadmiernej promocji różnych towarów, suplemetów diety czy usług, powodującej uszczuplanie skromnych środków finansowych ludzi starszych.

  1. Do tradycyjnych obowiązków MRS należą dyżury jej członków, podczas których jest możliwość bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem Seniorów. To sposób na świadome rozwijanie istotnej kompetencji, jaką jest obdarzanie innych uwagą (uważność), w tym – empatią. Wychodzimy z założenia, że wrażliwość społeczna i okazywanie solidarności z potrzebującymi jest w tym przypadku czymś oczywistym. Dlatego uruchamiamy systematyczne dyżury swych członków nie tylko w stałych kilku miejscach Poznania (UM, CIS, Hospicjum Domowe), ale także podczas wydarzeń skupiających społeczność mieszkańców miasta. Nieodległym przykładem jest obecność MRS na V Dniu Organizacji Pozarządowych 12 września 2015 na Pl. Wolności, gdzie w ofercie dla Seniorów znalazły się:
    – Poradnictwo z zakresu orzeczeń o niepełnosprawności[24];
  • Jak bronić się i zapobiegać działaniom aspołecznyczm (oszustom) skierowanym przeciwko Seniorom? Poradnictwo st. aspirant Magdaleny Piaszczyńskiej z KW Policji;
  • Poradnictwo: Senior i prawo. Jak się bronić przed oszustami? Co robić, gdy zostaniemy oszukani, gdzie szukać pomocy? Kradzież, włamanie – jak się zachować, jak reagować, gdzie zgłosić? Poprowadzi je 2 prawników-praktyków, członków Stowarzyszenia Wiedza, Kultura, Pomoc[25]. MRS oferuje także “otwarte drzwi” podczas

Kwestią godną rozważenia jest uruchomienie telefonu informacyjno-zgłoszeniowego o nadużyciach i przemocy wobec osób starszych, a także o przysługujących Seniorom prawach i różnych świadczeniach. Pewnym wzorem może tu być krakowski ‘Telefon dla Seniora’ – 12 417-63-58 prowadzony przez Urząd Miasta. 

  1. Wspieranie inicjatyw rozwijających różne formy geriatrycznej opieki hospicyjnej nad seniorami sędziwymi powinno być równie ważne dla MRS, jak dbałość o aktywność fizyczną, psychiczną i społeczną seniorów młodych (60+). Tymczasem w Radach jest to sfera zaniedbywana, bo trudniejsza i nie tak efektywna, jak praca z Seniorami 60+ lub 50+, ten ostatni przedział wiekowy wydaje się już dzisiaj typologią wychodzącą z obiegu.

W MRS w Poznaniu kwestia ta była nieraz akcentowana, co znalazło wyraz w spisanych pokadencyjnych refleksjach: „Rady Seniorów powinny brać udział w tworzeniu i wdrażaniu kompleksowych programów profilaktyki i opieki geriatrycznej o zróżnicowanych formach pomocy, których celem będzie optymalne przedłużenie okresu aktywności osób starszych we wszystkich wymiarach: biologicznym, psychicznym i społecznym, i to z jak najdłuższym zachowaniem zdolności do niezależnego życia, bez konieczności jego instytucjonalizacji.
Programy te powinny zakładać możliwie największą różnorodność działań dając seniorom dowolność wyboru formy aktywności, ale jednocześnie powinny być ze sobą zintegrowane, tak aby różne instytucje nie powielały prowadzonych przez innych form działań. Przede wszystkim jednak powinny  uwzględniać odrębność potrzeb w poszczególnych grupach wiekowych, które zmieniają się wraz z wiekiem i stopniem sprawności psychofizycznej seniorów”[26].

W pełni zasadne jest organizowanie spotkań przedstawicieli Rad Seniorów różnych miast (w Wielkopolsce jest ich 15) oraz wymiana doświadczeń i uzgadnianie wspólnych stanowisk w poszczególnych sprawach dotyczących seniorów. Ten postulat został 21 sierpnia br. zrealizowany w Krakowie poprzez powołanie Ogólnopolskiego Porozumienia Rad Seniorów, którego sygnatariuszem była również poznańska MRS[27].

Ważnym wydarzeniem dla sprawy Seniorów jest utworzenie 1. października br. Obywatelskiego Parlamentu Seniorów w Warszawie, który reprezentuje interesy tej społecznej grupy wiekowej na szczeblu centralnym[28]. MRS mają tam zgodnie z założeniami swoich reprezentantów.

Reasumując rozważania posłużę się myślą wyrażoną przez poznańską MRS: nadrzędnym zadaniem Rady – poza jej statutowymi celami – jest pobudzanie inicjatywy i kreatywności oraz aktywności społecznej Seniorów poprzez zachęcenie ich do samodzielnych, twórczych działań i współpracy międzypokoleniowej. Takie działania służyć będą poprawie jakości i poziomu życia osób starszych oraz “zagospodarowaniu” ich potencjału intelektualnego – wolontariat kompetencji. Działaniom tym powinna przyświecać idea, której głównym przekazem jest podmiotowe traktowanie każdego człowieka, a zwłaszcza starszego, otoczenie go humanitarną opieką z pełnym poszanowaniem jego godności[29].  

Wykaz wykorzystanych opracowań 

Książki:

– Miasta Przyjazne Starzeniu. Przewodnik. Warszawa 2014, Wydaw. Magazyn Miasta. Respublica. ISBN: 978-83-935211-7-3.

Netografia:

PRZYPISY:

[1] Zob. Gerontologia społeczna. [Online] [Data dostępu: 2015-08-31]. Dostępny w www: http://warszawa.janski.edu.pl/oferta/podyplomowe/gs

[2] Por. Poznań może aplikować do światowej sieci WHO „Miast Przyjaznych Starzeniu“. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/poznan-moze-aplikowac-do-swiatowej-sieci-who-miast-przyjaznych-starzeniu/

[3] Mam na myśli prace, m.in. prof. Zbigniewa Woźniaka, dr Anny Jakrzewskiej-Sawińskiej.

[4] Woźniak Zbigniew, Starzenie się i starość – nowe wyzwania i strategie. Dekalog gerontologiczny. [online] [ Dostęp: 2015-09-01] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/starzenie-sie-i-starosc-nowe-wyzwania-i-strategie-dekalog-gerontologiczny/

[5] Tamże

[6] Woźniak Mikołaj, Dla nich – winda do wolności. A dla ZUS? ‘Głos Wielkopolski’ 2015 [Dokument online] [Dostęp: 2015-08-09] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/dla-nich-winda-do-wolnosci-a-dla-zus/

[7] Statut MRS [Dokument online] [Dostęp: 2015-09-01] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/o-radzie/statut-mrs/

[8] Por. Posiedzenie MRS:10 września 2015, godz. 11:00. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/posiedzenie-mrs-10-wrzesnia-2015-godz-1100/

[9] Por. Miasta Przyjazne Starzeniu. Przewodnik. Warszawa 2014, Wydaw. Magazyn Miasta. Respublica, s. 53-59. ISBN: 978-83-935211-7-3.

[10] Woźniak Zbigniew, dz. cyt.

[11] Zob. Miasta Przyjazne… dz. cyt., s.47-51.

[12] Zob. Woźniak Zbigniew, Profilaktyka starzenia się i starości – mrzonka czy konieczność? In: ‘Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny’ R.73:2011, z. 1, s. 241. [Dokument online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/wozniak-zbigniew-profilaktyka-starzenia-sie/

[13] Gerontologia społeczna, dz. cyt.

[14] Więcej możliwości publikowania zob. http://mrs.poznan.pl/czytelnia-wirtualna

[15] E-informatorium. [Online] [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/czytelnia-wirtualna/

[16] Zob. Spartakiada Seniorów 55+, 23-26 czerwca 2015, cztery dni pełne wyzwań sportowych i zabawy, zakończone piknikiem integracyjnym. Zorganizowana przez POSiR w Poznaniu. [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/portfolio-item/seniorzy-55-na-start-3/

[17] Jako przykład niech posłużą Termy Maltańskie w Poznaniu ze specjalną ofertą dla Seniorów. Zob. [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://www.termymaltanskie.com.pl/seniorow/oferta-seniorow-2-2/

[18] Zob. portal „Spotkań z kulturą i sztuką w ROD – Poznań“. [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://kulturawrod.streemo.pl

[19] Zob. Seniorzy poznańscy w teatrach na próbach generalnych. [Dokument online] [Dostęp: 2015-10-14] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/seniorzy-poznanscy-w-teatrach-na-probach-generalnych/

[20] Zob. VI Wyścig Jaszczurów – korekta terminu + program. [Dokument online] [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/vi-wyscig-jaszczurow-korekta-terminu/

[21] Zestaw doniesień na stronie MRS czytaj [Dostęp: 2015-09-02] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/?s=Festiwal+Kompozytorów

[22] Zob. ‚Seniorzy na celowniku oszustów‘. Wywiad w lokalnej TV ‚Teleskop‘ 7 VII 2015 z nadkomiasarz Iwoną Liszczyńską z KW Policji oraz dr Anną Jakrzewską-Sawińską – MRS Poznań. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/seniorzy-na-celowniku-oszustow/

[23] Por. Bednarek M., Popiołek A., Jak naciągają i oszukuję seniorów. [Online] Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/jak-naciagaja-i-oszukuja-seniorow/

[24] Por. Seniorze – Emerycie! Zobacz jak zdobyć orzeczenie o niepełnosprawności. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/seniorze-emerycie-zobacz-jak-zdobyc-orzeczenie-o-niepelnosprawnosci/

oraz Gromadzka-Biedrowska Łucja, Orzecznictwo pozarentowe także dla seniorów. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępne w www: http://mrs.poznan.pl/orzecznictwo-pozarentowe-takze-dla-seniorow/

[25] Pełny harmonogram udziału MRS w dniu 12 IX – zob. Dokument online. [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/poznanski-dzien-organizacji-pozarzadowych-12-wrzesnia-2015-mrs-tam-bedzie/

[26] Jakrzewska-Sawińska Anna, Wodniczak Krzysztof, Miejska Rada Seniorów – cele i zadania. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/miejska-rada-seniorow-cele-i-zadania/

[27] Zob. Seniorzy powołali Ogólnopolskie porozumienie Rad Seniorów. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dodstępny w www: http://mrs.poznan.pl/seniorzy-powolali-ogolnopolskie-porozumienie-rad-seniorow/

[28] Zob. Obrady Obywatelskiego Parlamentu Seniorów już 1 października. [Online] [Dostęp: 2015-09-04] Dostępny w www: http://mrs.poznan.pl/obrady-obywatelskiego-parlamentu-seniorow-juz-1-pazdziernika/

[29] Jakrzewska-Sawińska Anna, Wodniczak Krzysztof, dz. cyt.

Referat wygłoszony na konferencji naukowo-szkoleniowj „Wyzwania współczesnej geriatrii i gerontologii 2015. Medyczne i społeczne potrzeby osób starszych: od teorii do praktyki„. Poznań 9-10 października 2015. 
Konferencję zorganizowało Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej „Hospicjum Domowe”.
Więcej czytaj TU

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *