Informacja

W okresie od 25 lutego do 10 listopada 2016 roku Automobilklub Wielkopolski, przy wsparciu Prezydenta Miasta Poznania, przeprowadził Ogólnomiejskie badania dla kierowców w wieku senioralnym „Poznaj swoje możliwości – kieruj świadomie”. Badania te wpisują się w zadanie publiczne Miasta Poznania: Działania służące poprawie stanu fizycznego i psychicznego seniorów, między innymi przez warsztaty, grupy wsparcia, pomoc psychologiczną, działania profilaktyczne, usprawniające i rehabilitacyjne oraz organizację różnorodnych form wypoczynku.

Adresatem badań „Poznaj swoje możliwości – kieruj świadomie” są mieszkańcy Poznania, którzy ukończyli 60 lat, posiadają prawo jazdy przynajmniej kategorii B oraz są czynnymi kierowcami.

Policyjne statystyki wypadków na polskich drogach wskazują że w ostatnich kilku latach, przybywa zdarzeń drogowych z udziałem i z winy starszych kierowców, powyżej 60 roku życia. W Polsce, od pewnego czasu, jednocześnie ze zmianami demograficznymi (postępujące starzenie się społeczeństwa) postępują także głębokie zmiany społeczne i ekonomiczne. Ich efektem jest stopniowa poprawa standardu i jakości życia, co znajduje odzwierciedlenie między innymi w coraz większej liczbie osób starszych posiadających własne samochody osobowe i kierujących nimi do późnej starości. Samochód staje się dla starszego kierowcy nie tylko dobrem materialnym, ale do pewnego stopnia także symbolem niezależności i samodzielności.

Pewne i bezpieczne kierowanie pojazdem wymaga od kierowcy równoczesnego zaangażowania oraz współdziałania wielu różnych funkcji organizmu. Z wiekiem ulegają one pewnym ograniczeniom; u każdego tempo i charakter zmian może wyglądać trochę inaczej. Braki w jednym obszarze są do pewnego stopnia, niekiedy całkowicie, kompensowane przez inne umiejętności. Dlatego poznanie swoich mocnych i słabszych stron jest u kierowców tak ważne. Znając swoje możliwości kierowca może bowiem świadomie planować kolejne wycieczki samochodowe, ich długość, miejsce docelowe czy godzinę wyjazdu, by były mniej obciążające i co ważne bezpieczniejsze. Niestety, większa część kierowców-seniorów, choć do pewnego stopnia zdaje sobie sprawę, że ich sprawność jako kierowcy jest obniżona, odczuwa ogromny lęk przed poddaniem się obiektywnej ocenie i uświadomieniem sobie faktów, przede wszystkim z obawy przed odebraniem uprawnień do prowadzenia pojazdu, ale też przed przyznaniem się, że już nie są mistrzami kierownicy.

Troska o poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) staje się od niedawna elementem priorytetowym polityki państwowej (świadczy o tym między innymi powołanie w 2002 roku Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego) oraz europejskiej (Dyrektywa UE na lata 2011-2020 wskazująca, że jednym z priorytetów jest polityka zwiększająca BRD). Wpisując się w ten trend i jednocześnie dostrzegając potrzeby kierowców-seniorów, opracowaliśmy kompleksową kampanię społeczno-informacyjną „Poznaj swoje możliwości – Kieruj świadomie” dla poznańskich kierowców po 60-tym roku życia. Z dostępnych danych wynika, że na terenie Polski tego typu przesiewowe badania senioralne nie były nigdy prowadzone.

Głównym celem badań „Poznaj swoje możliwości – kieruj świadomie” jest poprawa świadomości poznańskich starszych kierowców, że bezpieczeństwo na drodze, zarówno ich własne jak i innych uczestników ruchu drogowego, jest w dużej mierze zależne od ich kondycji psychofizycznej i umiejętności kierowania pojazdem. Realizacji tego celu służyły bezpłatne, odbywające się w 5 terminach, kompleksowe badania dla starszych kierowców. Każdy senior wykonywał jedenaście prób oceniających szereg cech psychofizycznych bezpośrednio zaangażowanych oraz współdziałających ze sobą podczas kierowania pojazdem. Obszar fizyczny: odporność na zmęczenie fizyczne, możliwość sprawnego manewrowania kierownicą i odwrócenia się, a także umiejętność widzenia o zmierzchu oraz indywidualna wrażliwość na oślepienie. Obszar psychiczny: koordynacja wzrokowo-ruchowa, umiejętność kontroli toru jazdy na symulatorze jazdy oraz testy psychologiczne oceniające sprawność procesów poznawczych oraz ocenę stopnia koncentracji uwagi. Obszar praktyczny: kontrola nawykowej pozycji badanych za kierownicą oraz ocena sprawności jazdy samochodem, w tym ocena precyzji parkowania, przejazdu po trasie slalomu oraz płynności jazdy.

Indywidualne wyniki zostały przekazane osobom badanym. Pozwoliło im to uświadomić sobie czy się ujawniły i ewentualnie jak duże są ograniczenia poszczególnych funkcji zaangażowanych podczas kierowania pojazdem. Dzięki temu będą oni mogli świadomie kierować pojazdem oraz być może podejmować lepsze decyzje o wyborze pory lub czasu trwania podróży, a może też o skorygowaniu sposobu jeżdżenia. Być może część z kierowców świadomie podejmie decyzję o rezygnacji z kierowania pojazdem.

Całość wyników dla grupy została podana wspólnej analizie w celu wyselekcjonowania zestawu prób oceniających funkcje, w największym stopniu odpowiedzialne za sprawność i umiejętność kierowania pojazdem wśród osób starszych. Ich wyodrębnienie pozwoliło stworzyć standardowy zestaw prób dla kierowców-seniorów, który będzie mógł być w przyszłości wykorzystywany w podobnych celach, na szerszą skalę.

Osobnym podsumowaniem ogólnomiejskich badań dla kierowców w wieku senioralnym „Poznaj swoje możliwości – kieruj świadomie” jest powstanie poradnika metodycznego dla starszych kierowców pt.: „Senior bezpiecznym kierowcą. Poradnik dla starszych kierowców, ich rodzin i opiekunów”.

Źródło: Automobilklub Wielkopolski
ul. Towarowa 35/37; tel.: 61/853-61-03; e-mail: sekretariat@aw.poznan.pl