Osoby legitymujące się ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności, o wskazaniach do ulg i uprawnień w pierwszej kolejności określają status osoby niepełnosprawnej, a także mają prawo do korzystania z różnego rodzaju ulg i uprawnień wynikających z przepisów szczególnych.

Niskie emerytury, drogie leki – z tym wielu seniorów i osoby niepełnosprawne borykają się na co dzień. Warto wiedzieć, co sprawi, że ich codzienne życie będzie nieco łatwiejsze.

Prawo do korzystania z karty parkingowej – stan prawny obowiązujący od 1 lipca 2014 roku.

Z dniem 1 lipca 2014 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2013 roku o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 roku poz. 1446, ze zm., która zmieniła aktualne zasady wydawania kart parkingowych. Na podstawie art. 8 ust. 3a znowelizowanej ustawy Prawo o ruchu drogowym karta parkingowa jest wydawana:

• osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego stopnia albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się;
• osobie niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Zgodnie z art. 8 ust. 4 znowelizowanej ustawy Prawo o ruchu drogowym kartę parkingową wydaje za opłatą (21 zł oraz 1 zdjęcie) i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej (od 04.01.2016 roku), przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, na podstawie wydanego przez zespół orzeczenia wraz ze wskazaniem dotyczącym spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 roku, poz. 1137, z późn. zm.), przy czym w wypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczone symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), O5-R (upośledzenie narządu ruchu), lub 10-N (choroba neurologiczna). Nowelizacja ustawy zmienia zatem przesłanki, którymi kieruje się zespół orzekający przy zamieszczaniu wskazań w zakresie karty parkingowej.

Zwolnienie z opłat pocztowych.

Na mocy art. 26 ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku Prawo Pocztowe (Dz. U.  poz. 1529, z późn. zm.) przesyłka dla ociemniałych nadana przez:

1. osobę legitymującą się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z tytułu uszkodzenia narządu wzroku (O4-O) zwana dalej „osobą niewidomą lub ociemniałą), i adresowaną do biblioteki lub organizacji osób niewidomych lub ociemniałych bądź do organizacji, których celem statutowym jest działanie na rzecz niewidomych lub ociemniałych;
2. osobę niewidomą lub ociemniałą bądź skierowana do tej osoby zawierająca wyłącznie informacje utrwalone pismem wypukłym – jest zwolniona od opłaty za usługę pocztową ustalonej w obowiązującym cenniku usług powszechnych, o których mowa w art. 57 dla przesyłki pocztowej niebędącej przesyłką najszybszej kategorii, tego samego rodzaju, tej samej masy lub innej cechy, od której jest uzależniona wysokość opłaty. Zwolnienie to nie obejmuje opłaty za potwierdzenie odbioru przesyłki rejestrowanej.

Zwolnienie z opłaty abonamentowej.

Telewizja to często jedyna rozrywka wielu seniorów, osób niepełnosprawnych, a abonament może być dla niektórych sporym wydatkiem. Na szczęście osoby starsze i niepełnosprawne mogą zostać zwolnione z jego płacenia.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych (Dz. U. Nr 85, poz. 728, z późn. zm.) zwalnia się od opłat abonamentowych osoby, co do których orzeczono o:

• zaliczeniu do I grupy inwalidów lub całkowitej niezdolności do pracy;
• znacznym stopniu niepełnosprawności;
• trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym;
• osoby, które ukończyły 75 lat;
• osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy z właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych;
• osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2.000 Hz o natężeniu od 80dB;
• osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%;
• osoby po 60 roku życia mającym prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie 50% przeciętnego wynagrodzenia;
• inwalidom wojennym i wojskowym, kombatantom będącym inwalidami wojennymi lub wojskowymi, niewidomym oraz osobom z zasiłkiem przedemerytalnym;
• osoby, które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych na podstawie ustawy z dnia  12 marca 2004 roku o pomocy społecznej;
• osoby bezrobotne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
• osoby, które otrzymują zasiłek dla opiekuna określony w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
• osoby spełniające kryteria dochodowe, określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych.

Wystarczy złożyć na poczcie odpowiedni formularz oraz przedstawić dokument uprawniający do zwolnienia z opłaty abonamentowej.

Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych w ramach usług telekomunikacyjnych. 

Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 roku, poz. 243). Przedsiębiorca wyznaczony jest obowiązany zapewnić osobom niepełnosprawnym dostęp do świadczonej przez siebie usługi powszechnej przez oferowanie:

1. urządzeń końcowych przystosowanych do używania przez osoby niepełnosprawne, jeżeli używanie takiego urządzenia jest niezbędne do zapewnienia im dostępu do usługi powszechnej;
2. udogodnień ułatwiających osobom niepełnosprawnym korzystanie z usługi powszechnej.

Ulgi w przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego.

Dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności (osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, inwalidzi I grupy) mają prawo do:

• 93% ulgi przy zakupie biletu jednorazowego lub biletu miesięcznego imiennego na pociągi osobowe i zwykłe autobusy PKS – płacą 7% ceny biletu;
• 51% ulgi przy zakupie biletu jednorazowego lub biletu miesięcznego imiennego przy przejazdach pozostałymi pociągami i autobusami PKS – płacą 49% biletu.

Dla osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności:

48% ulgi na przejazdy środkami lokalnego transportu zbiorowego (po zaokrągleniu do pełnych groszy), jeżeli:

• ukończyły 26 rok życia, i zostały uznane za niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym na podstawie orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność wydanego przez zespół orzekający o stopniu niepełnosprawności lub ważnej legitymacji o stopniu niepełnosprawności;
• ukończyły 26 rok życia, i zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy na podstawie orzeczenia właściwego organu lub ważnej legitymacji wydanej przez właściwy organ.

Osoby niewidome, niebędące osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do:

• 37% ulgi na przejazdy w 2 klasie pociągów osobowych, pośpiesznych i ekspresowych oraz w autobusach PKS (na podstawie jednego z dokumentów stwierdzających inwalidztwo);
• do 95% ulgi na przejazdy w pociągach PKP i autobusach dla swojego przewodnika towarzyszącego w podróży (osoby niewidome lub ociemniałej, który musi mieć ukończone 13 lat.

Ulgi i uprawnienia związane z kulturą fizyczną i sportem osób niepełnosprawnych w zakresie tworzenia komitetów, stowarzyszeń i klubów sportowych dla osób niepełnosprawnych oraz zagwarantowanie im udziału w imprezach sportowych i para igrzyskach paraolimpijskich, co wynika z ustawy z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie (Dz. U. z 2014 roku, poz. 715). 

Ulgowa opłata paszportowa.

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 lipca 2006 roku o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 268 z późn. zm.) przysługuje ulga w wysokości 50% stawki. Za wyrobienie paszportu płaci się 140 zł. Jednak emeryci, renciści, osoby niepełnosprawne lub ich współmałżonkowie pozostający na ich utrzymaniu zapłacą tylko połowę tej kwoty, czyli 70 zł. Podobnie kombatanci czy ofiary represji wojennych i okresu powojennego. Osoby, które w dniu złożenia wniosku paszportowego mają ukończone 70 lat otrzymają paszport za darmo, po okazaniu odpowiedniego ważnego dokumentu.

Osoby posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny od dnia 1 stycznia 2015 roku opłata za wydanie paszportu wynosi:

• dorośli 70 zł;
• młodzież od 13 do 25 roku życia 35 zł;
• dzieci do 13 roku życia 15 zł.

Ulga do muzeum i kina.

Ulgowe bilety dla emerytów, osób niepełnosprawnych można otrzymać po okazaniu odpowiedniej legitymacji potwierdzającej uprawnienie lub orzeczenie.

Zniżki dla seniorów są oferowane również w wielu innych miejscach. Niektóre miasta, proponują karty rabatowe dla starszych osób, dzięki którym mogą one taniej wejść do teatrów, kin czy restauracji.

W państwowych muzeach i galeriach osobom powyżej 65 roku życia, a także emerytom i rencistom przysługuje prawo do zakupu ulgowych biletów. Niektóre muzea i galerie całkowicie rezygnują z pobierania opłat za wstęp od seniorów. Wstęp do muzeów martyrologicznych jest całkowicie bezpłatny.

Ulgi i świadczenia z pomocy społecznej.

Na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (DZ. U. z 2013 roku, poz. 182, z późn. zm.):

• zasiłek stały przysługuje:

1. pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2. pełnoletniej sobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jaj dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna, zasiłek stały nie przysługuje.

• zasiłek okresowy przysługuje: w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2. rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

• zasiłek celowy – może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy – przysługuje na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1456, z późn. zm.).

Zasiłek pielęgnacyjny – przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

1. niepełnosprawnemu dziecku;
2. osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3. osobie, która ukończyła 75 lat.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.

Dodatek pielęgnacyjny przysługujący osobom, które mają prawo do emerytury lub renty i skończyły 75 lat (wtedy jest przyznawany z urzędu) albo są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnego funkcjonowania (wówczas wiek jest nieważny). Jest przyznawany na podstawie zaświadczenia lekarza orzecznika ZUS. W oddziale ZUS należy złożyć zaświadczenie o stanu zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego i inne dokumenty potrzebne do wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnego funkcjonowania. Dodatek wynosi 206,76 zł miesięcznie. Nie przysługuje osobom pobierającym zasiłek pielęgnacyjny z gminy.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, iż warunkiem nabycia prawa do dodatku jest uznanie danej osoby za całkowicie niezdolną do pracy i do samodzielnej egzystencji. Oznacza to, że nie otrzyma dodatku emeryt uznany za niezdolnego do samodzielnej egzystencji bez jednoczesnego stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy. Konieczne jest więc spełnienie dwóch warunków.

Osoby uprawnione do emerytury lub renty przebywające w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym nie otrzymają dodatku, chyba że przebywają one poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu;
2. opiekunowi faktycznemu dziecka;
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnionej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego1964 roku – kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole w tym wyższej do ukończenia 25 roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne jest przyznawane niezależnie od wysokości dochodu rodziny. Ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wyłącza możliwość otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.

Wyższe świadczenie pielęgnacyjne – od 1 maja do końca roku świadczenie pielęgnacyjne wynosi 800 zł i będzie rosło. Od 1 stycznia 2016 roku pobierający świadczenie pielęgnacyjne otrzymają 1.300 zł. Zmiany wprowadzone zostały ustawą podwyższającą świadczenia pielęgnacyjne.

Specjalny zasiłek opiekuńczy, przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 roku, poz. 788, z późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od wysokości łącznego dochodu rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej pomocy.

Zasiłek dla opiekuna – zgodnie z art. 2, obowiązującej od 15 maja 2014 roku, ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2914 roku, poz. 567) (jest to ustawa realizująca wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013 roku) zasiłek dla opiekunów przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 roku, o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1548 oraz z 2013 roku poz. 1557) z dnia 1 lipca 2013 roku. Zasiłek dla opiekuna przysługuje:

1. za okresy od dnia 1 lipca 2013 roku do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, w których osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 201 roku;
2. od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 roku.

Tańsze bilety na PKP. 

Emeryci, renciści oraz ich współmałżonkowie, na których pobierane są zasiłki rodzinne, mogą dwa razy w roku liczyć na 37% ulgę na przejazdy drugą klasą pociągami Regio, InterRegio, RegioEkspres, TLK, InterCity, Express InterCity i Express InterCity Premium (czyli Pendolino). Przejazd tam i z powrotem jest traktowany jako dwa przejazdy.

Niepełnosprawni seniorzy otrzymają większe zniżki. Dla przykładu: osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji w pociągach osobowych mogą liczyć na 93% zniżki, a w pospiesznych i ekspresowych – na 51%. Inne osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji otrzymają 49% ulgi w pociągach osobowych oraz 37% w pociągach pospiesznych i ekspresowych.

Zniżkami objęte są przede wszystkim bilety jednorazowe, a tylko w niektórych przypadkach – bilety miesięczne. By otrzymać ustawową zniżkę, trzeba mieć przy sobie odpowiedni dokument, np. orzeczenie o niepełnosprawności lub zaświadczenie wydane przez terenowe jednostki Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Zarząd Główny i oddziały terenowe Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów „Solidarność ’80”, regionalne komisje emerytów i rencistów NSZZ „Solidarność” lub wojewódzkie i regionalne rady weteranów pracy Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.
W ramach tzw. ulg handlowych PKP Intercity oferuje Karty Seniora osobom, które ukończyły 60 lat. Można je kupić na dworcach kolejowych za 150 zł. Karty są ważne przez rok i uprawniają do 50% zniżki na przejazdy pociągami spółki PKP Intercity: TLK, InterCity, Euro InterCity i Euro InterCity Premium (Pendolino), niezależnie od klasy. W przypadku przejazdu pociągiem TLK lub InterCity w wagonie z miejscami do leżenia trzeba wykupić dodatkowy bilet na takie miejsce.

Osoby po 60 roku życia mogą podróżować taniej także pociągami Przewozów Regionalnych oraz kilku innych przewoźników regionalnych. Jest to możliwe dzięki ofercie RegioKarta Senior. Umożliwia ona kupowanie tańszych (do 30%) biletów na wszystkie pociągi przewoźników: Przewozy Regionalne, Koleje Śląskie, Dolnośląskie, Wielkopolskie i Arriva RP. Roczna karta kosztuje 59 zł.

Tańsze bilety na autobus.

Ustawowe ulgi na przejazdy autobusami przysługują kombatantom, osobom represjonowanym oraz wdowom i wdowcom po nich. Wdowa lub wdowiec muszą być rencistami lub emerytami albo otrzymywać uposażenie w stanie spoczynku bądź uposażenie rodzinne. W autobusach w komunikacji zwykłej i przyspieszonej otrzymują zniżkę w wysokości 51%. Z kolei w komunikacji miejskiej kombatantom przysługuje 50% ulgi.

W autobusach miejskich, jak i w tych jeżdżących po kraju osoby starsze, które są niepełnosprawne, mogą skorzystać z ulg ustawowych. Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji (dawna I grupa inwalidzka) otrzymują 49% zniżki na bilety w przypadku komunikacji zwykłej oraz 37% w przypadku komunikacji przyspieszonej i pospiesznej. Osoby niewidome uznane za niezdolne do samodzielnej egzystencji mają odpowiednio 93% i 51% ulgi.

Niektórzy przewoźnicy autobusowi oferują seniorom także ulgi handlowe, np. w wysokości 20 proc

Kto może otrzymać dodatek mieszkaniowy?
To świadczenie uzależnione ściśle od kryterium dochodowego. Dopłatę do czynszu dostaniemy, jeśli średni miesięczny dochód na każdego domownika nie przekracza wysokości:

• w gospodarstwie jednoosobowym – 175 proc. najniższej emerytury;
• w rodzinie wieloosobowej – 125 proc. najniższej emerytury.

Dochód nie jest jedynym kryterium branym pod uwagę. Musimy także mieć tytuł prawny do mieszkania. Pod uwagę brana jest również powierzchnia mieszkania przypadająca na jednego członka rodziny. Zajmowana przez domowników powierzchnia nie może przekraczać: 35 m kw. dla 1 osoby; 40 m kw. dla 2 osób; 45 m kw. dla 3 osób; 55 m kw. dla 4 osób; 65 m kw. dla 5 osób; 70 m kw. dla 6 osób plus 5 m kw. dla każdej następnej osoby. Dodatkowa powierzchnia (15 m kw.) przysługuje, jeśli w lokalu mieszka osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim lub osoba niepełnosprawna zajmująca oddzielny pokój.
Wysokość dodatku obliczana jest indywidualnie, zależy m.in. od wydatków na mieszkanie, dochodów rodziny, powierzchni przypadającej na jednego domownika.

Domy dziennego pobytu.

Taki dom to miejsce dla osób niepełnosprawnych lub starszych, które nie wymagają leczenia szpitalnego lub pobytu w całodobowej placówce, takiej jak dom pomocy społecznej, ale nie radzą sobie z codziennymi obowiązkami. Podopieczni korzystają z terapii zajęciowej, opieki pielęgniarskiej, rehabilitacji, wyżywienia.

Domy organizują też koncerty, wyjścia do muzeów i teatrów oraz wiele innych atrakcji. Najczęściej takie ośrodki czynne są od poniedziałku do piątku.

Odpłatność za pobyt zależy od dochodu osoby korzystającej z pomocy.

Zwolnienia i ulgi w podatkach:

• ulgi i zwolnienia wynikające z ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 roku poz. 361, z późn. zm.);
• zwolnień od podatków od czynności cywilnoprawnych określa ustawa z dnia 9 września 2000 roku, o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 roku Nr 101, poz. 649, z późn. zm.). Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Ministerstwo Finansów.

Ulga rehabilitacyjna – wydatki na zakup leków.

Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przysługuje podatnikowi będącemu osobą niepełnosprawną lub podatnikowi, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Przepisy określają dokładnie jakiego kręgu osób dotyczy możliwość skorzystania z ulgi, jak również rodzaj wydatków kwalifikujących się do tego odliczenia. Jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości przekraczającej 100 złotych w danym miesiącu. Suma nadwyżek w poszczególnych miesiącach roku podatkowego stanowi kwotę ulgi.

Wydatki limitowane to wydatki poniesione na:

• opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczanych do I i II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa. Maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2.280 złotych,
• utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego. Kwalifikacje potwierdzające status psa asystującego winny być udokumentowane specjalnym certyfikatem wydanym przez uprawnioną instytucję szkolącą. Maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym to 2.280 złotych,
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2.280 złotych.

Dofinansowanie na zakupu sprzętu ortopedycznego.

Podstawą refundacji sprzętu ortopedycznego jest zlecenie wystawione przez lekarza stosownej specjalizacji potwierdzone przez oddział wojewódzki NFZ. Sprzęt wydawany jest bezpłatnie lub za częściową odpłatnością. Jeśli jest droższy od limitu ustalonego przez NFZ lub jeśli jest to sprzęt, którego nie ma na liście rzeczy finansowanych przez NFZ, możemy się starać o dofinansowanie z PFRON. Formalności załatwia się za pośrednictwem ośrodka pomocy społecznej bądź powiatowego centrum pomocy rodzinie. NFZ finansuje także zakup m.in. pieluchomajtek, cewników, worków do zbiórki moczu, zestawów do pomp insulinowych. Szczegółowe informacje można uzyskać w każdym oddziale NFZ.

Osoby niepełnosprawne, które mają problemy z komunikacją albo poruszaniem się po własnym domu, mogą z PFRON uzyskać dotację na przebudowę mieszkania, zakup komputera czy specjalistycznego łóżka rehabilitacyjnego.

Ulgi w opłatach za przejazdy lokalnym transportem zbiorowym w Poznaniu   – ulga 100% – przejazdy bezpłatne. Obowiązuje od 1 sierpnia 2015 do 31 grudnia 2015 roku.

1. Osoby niepełnosprawne (w tym dzieci i młodzież) wraz z opiekunem w czasie podróży z tymi osobami na podstawie imiennej karta PEKA z zapisaną informacją o przysługującym uprawnieniu (informacja o uprawnieniu jest zapisywana na karcie PEKA w Punkcie Obsługi Klienta ZTM po okazaniu jednego z niżej wymienionych dokumentów) lub  jednego z niżej wymienionych dokumentów:

a)    ważnego orzeczenia lub wypisu z ważnego orzeczenia albo ważnej legitymacji, stwierdzającej jeden z niżej przedstawionych stanów faktycznych:

1. całkowitą niezdolność do pracy oraz do samodzielnej egzystencji,
2. niezdolność do samodzielnej egzystencji,
3. znaczny stopień niepełnosprawności,
4. I grupę inwalidztwa,

wydane przez ustawowo uprawnione organy emerytalno-rentowe lub zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, wraz z ważnym dowodem tożsamości;

b)    ważne orzeczenie o niepełnosprawności albo ważna legitymacja osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane przez ustawowo uprawnione zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, wraz z ważnym dowodem tożsamości;

c)    ważna legitymacja wydana przez szkoły i placówki specjalne (wzór MEN – I/51/2, MEN – I/52/2 albo ART – II/293/3);

d)    ważne orzeczenie lub wypis z orzeczenia albo ważna legitymacja, stwierdzające jeden z niżej przedstawionych stanów faktycznych:

1. całkowitą niezdolność do pracy,
2. umiarkowany stopień niepełnosprawności,
3. II grupę inwalidztwa,

wydane z powodu choroby narządu wzroku przez ustawowo uprawnione organy emerytalno-rentowe lub zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, wraz z ważnym dowodem tożsamości.

1. Osoby, które ukończyły 70 lat, zamieszkałe w Poznaniu i miejscowościach powiatu poznańskiego, na podstawie imiennej karty PEKA z zapisaną informacją o przysługującym uprawnieniu lub na podstawie ważnego dowodu tożsamości potwierdzający wiek. 
2. Honorowi Obywatele Miasta Poznania na podstawie zaświadczenia wydanego przez Przewodniczącego Rady Miasta Poznania. 
3. Inwalidzi wojenni i wojskowi oraz opiekunowie inwalidów wojennych i wojskowych I grupy na podstawie książeczka inwalidy wojennego (wojskowego) lub legitymacja osoby represjonowanej wystawiona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Przejazdy lokalnym transportem zbiorowym w Poznaniu – ulga 50%. Obowiązuje od 1 sierpnia 2015 do 31 grudnia 2015 roku.

1. Emeryci i renciści na podstawie imiennej karty PEKA z zapisaną informacją o przysługującym uprawnieniu lub na podstawie ważnej legitymacji emeryta-rencisty wydanej przez polskie ustawowo uprawnione organy emerytalno-rentowe wraz z dowodem tożsamości albo decyzji o przyznaniu emerytury lub renty wydanej przez polskie ustawowo uprawnione organy emerytalno-rentowe wraz z dowodem tożsamości.
2. Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny w trybie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych
   (Dz. U. z 2013 r., poz. 170) na podstawie imienna karta PEKA z zapisaną informacją o przysługującym uprawnieniu lub ważna decyzja lub ważne zaświadczenie albo aktualny odcinek  świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wraz z ważnym dowodem tożsamości.
3. Osoby niepełnosprawne na podstawie imiennej karty PEKA z zapisaną informacją o przysługującym uprawnieniu lub ważnego orzeczenia lub wypisu z ważnego orzeczenia albo ważnej legitymacji, stwierdzające jeden z przedstawionych stanów faktycznych:
   1. całkowitą niezdolność do pracy,
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności,
   3. II grupa inwalidztwa,

wydane przez ustawowo uprawnione organy emerytalno-rentowe lub zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, wraz z ważnym dowodem tożsamości.
4.  Kombatanci i osoby represjonowane na podstawie legitymacji wydanej przez Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

UWAGA! Zainteresowani powyższym zakresem doradztwa będą mieli okazję porozmawiania z p. L.Gromadzką-Biedrowską 12 września 2015 r. na stoisku Miejskiej Rady Seniorów na Pl. Wolności podczas Dnia Organizacji Pozarządowych. Zapraszamy uprzejmie.